Theo người dân, bánh có tên là bánh răng bừa vì hình dáng trông giống cái răng trong lưỡi bừa của người nông dân. Cái tên toát lên sự chân chất, giản dị mà thắm tình thôn quê của loại bánh đặc sản trăm năm này.

          Nghề làm bánh lá của gia đình ông Nguyễn Khắc Tâm đã xuất hiện từ rất lâu. Theo ông Tâm, cách làm bánh không khó nhưng cũng chẳng đơn giản, nó đòi hỏi ở người làm một sự kiên trì, khéo léo và chút bí quyết gia truyền để chiếc bánh ngon hơn. Bên cạnh đó, do khách hàng ngày càng khắt khe về vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm nên toàn bộ nguyên liệu gia đình ông sử dụng để làm bánh đều là nguyên liệu tự nhiên.

          Để có được chiếc bánh ngon dẻo thì khâu ráo bột được coi là khâu quan trọng trong làm bánh lá, đòi hỏi người làm phải biết pha cân đối lượng nước, bột và muối...Sau đó bắc nồi bột lên bếp để lửa cháy nhỏ. Phải khuấy đều tay để bột không bị vón cục, cứ như vậy đến khi bột đủ độ dẻo.

          Đối với nhân bánh, thịt lợn nạc vai giòn được lựa chọn cẩn thận rồi đem băm nhỏ trộn với hành khô, mộc nhĩ và nêm các gia vị như hạt tiêu, muối trắng vừa phải, sau đó đem xào chín cho nhân vừa đậm đà, thơm ngon.

          Lá để gói bánh là lá dong tươi, không rách nát. Lá sau khi cắt xong, rửa sạch, để ráo nước. Khi gói bánh, dùng thìa, hoặc đũa phết một lượng bột vừa đủ tán đều vào lá dong rồi cho nhân bánh vào giữa và cuốn lại. Người làm phải xoay bánh nhẹ tay để cho bánh tròn đều, nhân được cuộn vào trong, sau đó gấp hai đầu bánh lại. Bánh gói xong, xếp ngay ngắn vào nồi, đổ nước vào luộc chín. Khi ăn, chấm bánh với một chút nước mắm cốt để tăng thêm hương vị đậm đà của bánh.

          Theo ông Tâm, trước đây, bánh thường được làm vào ngày rằm, ngày giỗ, ngày Tết hay những khi trong nhà có công việc lớn nhỏ. Còn ngày nay, do nhu cầu của thực khách, bánh lá trở nên phổ biến và được làm quanh năm.

          Nhận ra giá trị của sản phẩm quê hương, gia đình ông Nguyễn Khắc Tâm đã mạnh dạn mở rộng kinh doanh từ chính món ăn dân giã của quê hương. Hiện tại hộ kinh doanh của gia đình có 7 thành viên, cơ cấu tổ chức hoạt động bao gồm kế toán, kinh doanh và bộ phận sản xuất, trong đó lao động là người địa phương chiếm 85.71%. Quy mô tổng diện tích sản xuất gồm: Khu vực tiếp nhận nguyên liệu, chế, chế biến, đóng gói, giới thiệu sản phẩm: 150 m2. (Trong đó khu vực tiếp nhận nguyên liệu: 20m2, khu vực sản xuất kinh doanh 40m2, khu vực đóng gói: 20m2, khu vực bảo quản thành phẩm: 20m2, khu vực giới thiệu sản phẩm, bán hàng: 50m2). Cơ sở sản xuất bánh lá Ánh Tâm xã Cẩm Tân đã phân phối tại 04 đại lý ngoài huyện, 01 đại lý phân phối trên địa bàn huyện. Đồng thời, ông đã đăng ký tham gia xét công nhận sản phẩm OCOP cho sản phẩm bánh lá Ánh Tâm của gia đình mình. Năm 2021, bánh lá răng bừa Ánh Tâm đã được Chủ tịch UBND tỉnh công nhận đạt OCOP 3 sao.

          Sau khi sản phẩm được công nhận OCOP 3 sao, hộ kinh doanh đã tiến hành dán nhãn, bao bì, logo, tem truy xuất nguồn gốc, chú trọng công tác quảng bá thông qua tham gia các gian hàng giới thiệu sản phẩm OCOP trong và ngoài tỉnh...

          Hiện nay, bánh lá Ánh Tâm được sản xuất với quy mô lớn, theo quy trình nghiêm ngặt, đảm bảo các tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm. Sản phẩm đang dần vươn xa hơn, trở thành món ẩm thực quen thuộc.

          Bánh lá Ánh Tâm không chỉ là một món ăn ngon, mà còn chứa đựng những giá trị văn hóa, lịch sử của một vùng đất giàu truyền thống. Nghề làm bánh truyền thống đang ngày càng phát triển, đem lại hiệu quả rõ rệt, không chỉ góp phần tạo việc làm cho lao động của địa phương mà còn đem theo hương vị, hồn quê, tình người xứ Thanh đến với mọi nhà, mọi người.

Phòng VH&TT